De auteur (Roeselare, °1960) van deze blog is musicus (piano, orgel, koor), musicoloog (KULeuven, PhD 2014) en classicus (KULeuven, MA 1983, spec. Grieks, kandidaat PhD 2016 - ).
Beroepshalve geeft hij les (Latijn, Grieks, esthetica) aan het Klein Seminarie te Roeselare.
Naast freelancer als klavierbegeleider en muziekwetenschapper is hij lid van de Adriaen Willaert Stichting / Foundation (Roeselare) en van de Guido Gezellekring.

Op deze blog verken ik bij voorkeur domeinen van 'het onbesliste', i.h.b. deze waar ethiek & esthetiek, verhaal & wetenschap,
retoriek & filosofie elkaar kruisen.
Meer duiding hierover vindt de lezer op de introductiepagina van elk label.

wetenschappelijke bijdragen:

academia.edu




zaterdag 22 juli 2017

Voetnoten bij 'Vlaamse Leeuw slaat Belgisch alarm'

(1) Dit bedrijf in St. Louis (Missouri, VS) was actief van 1894 tot 1911. French Script, een van de vele lettertypes die het liet ontwerpen, werd aangeprezen voor formele aangelegenheden “where an elegant mood was desired.” In het muziekarchief van het Klein Seminarie te Roeselare, dat ik beheer en dat teruggaat tot het begin van de 19de eeuw, komt het zowel in druk als in handschrift voor, maar steeds in documenten uit de jaren 1930.

(2) P. Teilhard de Chardin, Lettre à sa cousine, in Genèse d'une pensée, Paris, Grasset, 1961.
Bron: La dévotion au Sacré-Coeur de Jésus. Chronologie détaillée et textes essentiels. Nouvelle expansion – La dévotion au XXe siècle: 1870 à nos jours (1914-1919): http://spiritualite-chretienne.com/s_coeur/chrono_g4.html (11 juli 2017)


(3) Paus Leo XIII, Gebeden: Boodschap bij gelegenheid van het eeuwfeest van de toewijding van het mensdom aan het allerheiligst Hart van Jesus, Annum Sacrum 15, (vert. Jörgen Vijgen; wij decursiveren.):

https://www.rkdocumenten.nl/rkdocs/index.php?mi=600&doc=2975 (11 juli 2017)

 

(4) Bron over Jef Crick: http://literairgent.be/lexicon/auteurs/crick-jef/ (11 juli 2017)
De (katholieke) Denderbode (1846-1925) mag als ‘nieuws- en aankondigingenblad van de stad en ’t arrondissement Aalst’ niet te verward worden met De Dendergalm (1886-1906), het (liberale) weekblad van de stad Aalst. Verderop wordt ook verwezen naar De Volksstem (1895-1949), een (eveneens katholiek) volksweekblad ‘voor beide Vlaanderen’, maar wel Aalsters. Het was immers de voortzetting van de Gazette van Aelst (1893-1895).

 

(5) Fr.-J. Verdoodt, De weerslag van de eerste wereldoorlog op de Vlaamse Beweging (2015): http://vosnet.org/index.php/tijdschrift-de-vos/archief/de-weerslag-van-de-eerste-wereldoorlog-op-de-vlaamse-beweging/ (11 juli 2017)
Zie ook: H.J. Elias, Vijfentwintig jaar Vlaamse Beweging. Eerste deel (1969). Inhoudstafel:

(6) Eduard Alfons was de jongste van zes, drie jongens en drie meisjes. Via Geneanet contacteerde ik Vincent Volckaert die de stamboom van zijn familie beheert. Hij wees mij er o.a. op dat vooral Stanisla(u)s, de oudste broer, een en ander in de mars had. Hij was, naast gemeentepontvanger, een productief literator en als componist van kerk- en orgelmuziek kennelijk zo gevierd dat in 1981 te Merelbeke Stanislas Volckaert-concerten plaatsvonden.

(7) De Denderbode, 1 september 1895, p. 1:


Wat zijn studies aan het Conservatoire Royal de Musique de Gand betreft, kreeg ik op de valreep volgende prestatielijst van Jaak Maertens, ere-docent aan het Gentse conservatorium en ere-directeur van de stedelijke muziekacademie Adriaen Willaert te Roeselare:
*1894 – eerste prijs geschreven harmonie (docent: Paul Lebrun), samen met Hortense Van Beckvaert, Adolphine Capelle en Edmond Poussart;
* 1894 – eerste prijs praktische harmonie (docent: François Van Avermaete), samen met Jenny Van Avermaete en Octave Liem;
*1894 – eerste prijs contrapunt (docent: directeur Adolphe Samuel), samen met Hortense Van Beckvaert;
* 1894 – eerste prijs orgel (docent: Joseph Tilborghs);
* 1895 – eerste prijs fuga (docent: Adolphe Samuel), samen met Palmyre Buyst, Adolphine Capelle en Edmond Poussart.

(8) Op basis van de stamboom en meldingen in de lokale pers vermoeden we Sidonie Volckaert. Ook zij was ongehuwd en staat nu en in de Aalsterse bladen wordt geregeld gewas gemaakt van een Sidonie Volckaert die ‘schrijfster’, d.i. de secretaresse was van het plaatselijke VrouwenziekenfondsDe Eendrachtige Zusterliefde’.

(9) In De Volksstem van 19 juli 1930 worden deze concerten in herinnering gebracht naar aanleiding van eindelijk weer eens een “orgel-auditatie” (sic)door Volckaert. Blijkbaar waren die ‘orgelaudities’ tijdens de oorlog memorabel, want de journalist betreurt dat sindsdien wellicht nooit nog zo’n evenement plaatsgevonden had.

(10) De Volksstem, 21 oktober 1905, p. 1 (aankondiging), p. 2 (verslag) – (11 juli 2017):
Aankondiging:
Verslag:


(12) De Denderbode, 30 mei 1915, frontpagina: ‘Belgie’s Noodkreet aan het H. Hart’
(11 juli 2017)

(13) De Denderbode, 1 augustus 1915, frontpagina: ‘Een schoone plechtigheid’

(14) Cf. infra: ‘Een AVV/VVK-momentum’.

(15) De Denderbode, 19 maart 1916, p. 3: ‘Gedurige aanbidding’

(16) De Denderbode, 2 februari 1908, p. 1:

(17) Over AVV-VVK:

(18) Over flamingant activisme en passivisme, zie andermaal:
H.J. Elias, Vijfentwintig jaar Vlaamse Beweging. Eerste deel (1969). Inhoudstafel:

(19) Naast Jaak Opsomer (2 talen, bezetting?) zetten nog minstens zes Vlaamse componisten dit gedicht op muziek: Lodewijk de Vocht (5 bewerkingen: voor middenstem en piano, SATB & piano, SATB a capella, SSAATTBB en een orkestbewerking), Remi Ghesquière (2 stemmen & klavier), Emiel Hullebroeck (SATB) en Arthur Meulemans (stem & klavier), Paul Miry (3 talen, bezetting?) en Frans Paepen (bezetting?).
Zie: H. De Backer & A. Van Ryckeghem, Liederen op gedichten van René de Clercq. 183 componisten (2003): http://www.avrmar.be/RDC/RDCcomponisten/RDCtoondichters.pdf
(11 juli 2017)

(20) P. den Boer, Mentaliteitsgeschiedenis: een begripsbepaling in Bijdragen en mededelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden, 98 (1983), pp. 318-336, citaat p. 329.